Leasinvest Real Estate - Toelichting van de zaakvoerder over het voorbije boekjaar 2016

- Gereglementeerd persbericht

         

Leasinvest Real Estate - Toelichting van de zaakvoerder over het voorbije boekjaar 2016

  • Vooruitzichten voor 2016 bevestigd door cijfers per 31/12 die resulteren in één van de beste resultaten sedert de oprichting van de vennootschap;
  • Toevoeging van Oostenrijk als 4de land;
  • Stijging van de geïnde huurinkomsten van € 50,5 miljoen tot € 56,6 miljoen (+12%);
  • Stijging EPRA Winst*[1] (exclusief waardeschommelingen op financiële instrumenten en meerwaarden op de vastgoedportefeuille) tot € 27,9 miljoen of € 5,65 per aandeel (+ 9%);
  • Stijging van het netto resultaat van € 30,6 miljoen tot € 31,1 miljoen of € 6,30 per aandeel* (+ 2%);
  • Hoge bezettingsgraad van de vastgoedportefeuille op 96,8%;
  • Schuldratio bedraagt 58% (eveneens 58% op 31/12/2015) na capital recycling gedurende het voorbije jaar;
  • Gemiddelde financieringskost* is gedaald van 3,38% naar 2,90%
  • Stijging van het bruto dividend van € 4,70 tot € 4,90 (+4,26%)

Jean-Louis Appelmans: "Met  fierheid melden wij dat 2016 één van de beste jaren ooit was sinds de oprichting van Leasinvest Real Estate in 1999."


Inleiding

Niet alleen zijn de huurinkomsten sedert de oprichting verviervoudigd, ook de EPRA Winst en het netto resultaat zijn quasi verdrievoudigd. De beurskoers is over deze periode verder meer dan verdubbeld, ondanks de financiële en economische crisis van 2008 die ondertussen heeft plaatsgevonden.

2016 was een zeer belangrijk jaar voor Leasinvest Real Estate, niet alleen omwille van het feit dat één van de beste resultaten werd behaald, maar ook omdat onze strategie van focus op retail en kantoren en geografische diversificatie werd verdergezet met de acquisitie van het Frun® retailpark in Asten, Oostenrijk. Verder worden bestaande panden herontwikkeld om de kwaliteit van onze portefeuille te verbeteren opdat deze beter zouden beantwoorden aan de huidige vraag van onze huurders en de markt. Voorbeelden zijn het retailpark in Strassen in het Groothertogdom Luxemburg, Treesquare en Montoyer 63, beide in de CBD van Brussel. Ondertussen werd ook het prestigieuze kantoorgebouw Royal20 aan de boulevard Royal te Luxemburg opgeleverd (ex-hotel Rix) en gedesinvesteerd ingevolge een in 2015 afgesloten verkoopovereenkomst ingevolge een opportuniteit, die resulteerde in een belangrijke meerwaarde.

Naast een stijging van de EPRA Winst*[2] (exclusief waardeschommelingen op financiële instrumenten en meerwaarden op de vastgoedportefeuille) tot € 27,9 miljoen of € 5,65 per aandeel van 9% t.o.v. 31/12/2015, noteren we eveneens een stijging van het netto resultaat van € 30,6 miljoen tot € 31,1 miljoen of € 6,30 per aandeel* (+ 2% t.o.v. 31/12/2015).

Deze zeer mooie resultaten maken een verhoging van het bruto dividend mogelijk van € 4,70 tot € 4,90. Netto resulteert dit in € 3,43.

De bezettingsgraad van de portefeuille is de laatste jaren gestaag hoog gebleven en bedraagt actueel 96,8%. Samen met het duurzaam verlengen van de gemiddelde looptijd van onze vastgoedportefeuille, maakt dit de essentie van onze commerciële strategie uit.

In het kader van onze financiële strategie werden diverse kredieten die vervielen in 2016 alsook begin 2017, hernieuwd en gehernegocieerd, en dit aan lagere marges, waardoor de financieringskost 2,90% bedraagt versus 3,38% eind 2015. Leasinvest Real Estate beschikt eind 2016 over € 608 miljoen beschikbare kredietlijnen met een marge van € 90 miljoen aan onbenutte beschikbare kredietlijnen voor bijkomende investeringen.

Tenslotte bedraagt eind 2016 de EPRA NAW[3] per aandeel € 82,0 (31/12/15: € 81,3) t.o.v. een slotkoers van het Leasinvest Real Estate aandeel van € 105,5 hetzij een premie van 29%.


1. Activiteitenverslag

Acquisities en desinvesteringen

Acquisities

Oostenrijk

Acquisitie belangrijk retailpark in Oostenrijk en versterking geografische diversificatie

Op 8/11/2016 heeft Leasinvest Real Estate het Frun® retailpark verworven in Asten, Oostenrijk. Het park in U-vorm werd geopend eind oktober 2013 en betreft een efficiënt concept dat bestaat uit een ruim, gratis en centraal gelegen parkeerterrein met daarrond een groepering van nationale en internationale merken, een aanpak die de commerciële doeltreffendheid en de duurzame ontwikkeling van het park versterkt.
Het dak van het Frun® retailpark in Asten werd ook uitgerust met zonnepanelen om de duurzaamheid van het park te optimaliseren. Hierdoor wordt jaarlijks op de site meer dan 500.000 KWh groene stroom geproduceerd met een CO² uitstoot reductie van 400 ton tot gevolg.

Het Frun® retailpark te Asten is gelegen op 200 km van Wenen en vlakbij Linz en omvat 18.300 m² met 26 winkels en 600 parkeerplaatsen en is zeer succesvol met een jaarlijkse opmerkelijke stijging van het bezoekersaantal. Alle winkels zijn verhuurd aan zowel internationale als lokale ketens zoals C&A, Intersport, Spar, Action en Zeeman.

Deze acquisitie vertegenwoordigt een reële waarde van € 38 miljoen met een jaarlijks huurinkomen van € 2,3 miljoen. De financiering van deze acquisitie werd volledig gerealiseerd via het aanwenden van ongebruikte beschikbare kredietlijnen.

Op basis van o.a. de stabiele economie, de AAA-rating, een hoog BBP per capita en een gezonde vastgoedsector, is Oostenrijk het 4e land geworden waarin Leasinvest Real Estate actief is.

Desinvesteringen

Groothertogdom Luxemburg

Finaliseren verkoop opgeleverd kantoorgebouw Royal20 in de stad Luxemburg

Op 30/06/2016 werd, volgens de vooropgestelde planning, de 2e notariële akte verleden betreffende de verkoop op termijn[4] van het opgeleverde kantoorgebouw Royal20 gelegen aan de boulevard Royal in het centrum van de stad Luxemburg in het Groothertogdom Luxemburg, voor een bedrag van € 62,5 miljoen (exclusief BTW), wat hoger is dan de reële waarde, aan een privé investeerder. Het gebouw was volledig voorverhuurd sinds eind 2014.

Deze succesvolle realisatie is een perfect voorbeeld van gedurfd en berekend ondernemerschap van de Vennootschap om van het oude 'Hôtel Rix' een nieuwbouwkantoor als referentiepunt op de Boulevard Royal te maken. De uitstraling van dit door het Franse gerenommeerde architectenbureau Agences Elizabeth et Christian de Portzamparc in diamantvorm ontworpen nieuw kantoorgebouw is een sterk architectonisch ijkpunt voor de Stad Luxemburg.

België

Verkoop aan eindgebruiker van het pand Zeutestraat Mechelen

Op 17/06/2016 werd de verkoopakte voor het gebouw Zeutestraat te Mechelen verleden en het pand verkocht aan een eindgebruiker voor € 4,5 miljoen, wat overeenstemt met de reële waarde. Het betreft een niet-strategisch opslaggebouw met kantoorruimte met een totale oppervlakte van 7.363 m2.

Projecten in herontwikkeling

Groothertogdom Luxemburg

Herontwikkeling retailpark Strassen

De succesvolle retailsite aan de Route d'Arlon te Strassen, die 22.721 m2 omvat, wordt gedeeltelijk herontwikkeld naar een retailpark concept dat naast handelszaken o.a. ook een restaurant zal omvatten (zie infra). Deze site zal het grootste retailpark zijn in de Luxemburgse periferie aan de ingang van de stad Luxemburg.

De herontwikkeling verloopt in 2 fasen teneinde rekening te houden met de bestaande huurders Adler Mode, Bâtiself en Roller, met wegeniswerken en de heraanleg van de parking. De aangevangen verbouwingswerken van de 1ste fase zullen beëindigd worden in Q2 2017. Voor de 2de fase is de oplevering voorzien in 2020.

België

Herontwikkeling kantoorgebouw Montoyer 63 in CBD Brussel

Dit gebouw, dat nog tot december 2016 verhuurd was aan het Europees Parlement, zal na volledige afbraak en heropbouw 6.052 m2 state-of-the-art kantoorruimte omvatten. Montoyer 63 is gelegen in de Brusselse Leopoldswijk (CBD) te midden van de Europese instellingen waar nog steeds schaarste heerst aan nieuwe kwalitatieve kantoorgebouwen. De stedenbouwkundige vergunning werd begin 2016 afgeleverd en het objectief is om voor dit gebouw een BREEAM 'excellent' te bekomen. De afbraakwerken zullen aanvangen in Q1 2017 en de oplevering ervan is voorzien in het tweede kwartaal van 2018.

Bij de oplevering zal het Europees Parlement er zijn intrede doen in het kader van een vruchtgebruikovereenkomst voor een vaste duur van 21 jaar (zie infra).

Herontwikkeling Treesquare (Square de Meeûs) in CBD van Brussel

De stedenbouwkundige vergunning werd afgeleverd in januari 2016 en de afbraakwerken van het kantoorgebouw dat vrijkwam sinds het tweede kwartaal 2015 zijn ondertussen gefinaliseerd. De bouwwerken zijn aangevangen in september 2016 en het bouwproject heeft ondertussen de naam Treesquare gekregen, verwijzend naar de groene oase die gelegen is op de square. Treesquare geniet een unieke ligging te midden van de Brusselse Leopoldswijk (CBD), die nog altijd als de beste kantoorlocatie van België wordt beschouwd.

Dit gebouw van 5.936 m2 wordt volledig heropgebouwd als AAA-gebouw, dat zal voldoen aan de hoogste kwaliteitsnormen inzake technologie en duurzaamheid (verwacht BREEAM 'excellent' certificaat). De oplevering van het nieuwe duurzame kantoorgebouw is voorzien in Q4 2017. Door de schaarste aan nieuwe kwalitatieve gebouwen in de Leopoldswijk wordt verwacht dat het gebouw bij oplevering volledig verhuurd zal zijn.

Bezettingsgraad en verhuringen

Evolutie bezettingsgraad en huurhernieuwingen

De totale bezettingsgraad bleef de laatste jaar constant hoog en bedraagt op heden 96,80% versus 95,80% eind 2015 dankzij ons commercieel beleid dat erop gericht is proactief huurverlengingen of -vernieuwingen na te streven.
Voor enkele logistieke panden en het retailgedeelte van het Brixton Business Park (België) werden huurverlengingen ondertekend waardoor de bezettingsgraad hiervan respectievelijk 97,48% en 100% bedraagt.
De belangrijkste huurvervaldagen in 2016 (10,7% van het totale huurincasso van de portefeuille) werden succesvol verlengd en vervangen. De globale bezettingsgraad van de portefeuille is daardoor gestegen van 95,8% naar 96,8% einde 2016.

Groothertogdom Luxemburg

Verlenging huurovereenkomst Strassen

Op 17/03/2016 werd de bestaande huurovereenkomst met Roller voor een vaste duur van 15 jaar verlengd in ons herontwikkeld retailpark van 22.721 m² aan de route d'Arlon te Strassen (zie supra).

Alle bestaande huurders hebben ondertussen hun huurcontract verlengd.

Verlenging en uitbreiding huurovereenkomst Route d'Esch

Met een van de bestaande huurders werd een huurovereenkomst verlengd en uitgebreid met een extra verdieping tot 09/2023 (voorheen 09/2020).

Verlenging huurovereenkomst site CFM

Met een bestaande huurder werd een huurovereenkomst hernieuwd voor een periode vanaf 01/01/2017 - 31/12/2025, met een eerste opzegmogelijkheid tegen 31/12/2022).

België

Vruchtgebruikovereenkomst afgesloten met het Europees Parlement voor het te herontwikkelen gebouw Montoyer 63 in CBD Brussel

Voor dit gebouw werd op 27/04/2016 een vruchtgebruikovereenkomst voor een vaste en onherroepelijke duur van 21 jaar afgesloten met het Europees Parlement, die een aanvang zal nemen bij de oplevering van het gebouw, voorzien in het tweede kwartaal van 2018 (zie supra).

Gedeeltelijke verlenging huurovereenkomst kantoorgebouw Mechelen

In het derde kwartaal 2016 werd met de bestaande huurder een overeenkomst ondertekend voor de verlenging voor de helft van de kantoorruimte in het kantoorgebouw gelegen in het Ragheno Park te Mechelen. Een deel van de resterende kantooroppervlakte zal ingericht worden als een business center naar het voorbeeld van The Crescent in Anderlecht en Gent. Voor het andere deel zullen nieuwe huurders worden gezocht.

Opname in BEL MID en EPRA Gold Award voor jaarlijks financieel verslag 2015

Sinds 21/03/2016 maakt het Leasinvest Real Estate aandeel deel uit van de BEL Mid index op Euronext Brussels[5].

In oktober 2016 heeft Leasinvest Real Estate voor de 4de maal op rij een EPRA Gold Award ontvangen voor haar Jaarlijks financieel verslag 2015[6].

Beheer van de financiële middelen

Het beheer van de financiële middelen in 2016 stond voor Leasinvest hoofdzakelijk in het teken van capital recycling met enerzijds de voltooiing en de verkoop van het prestigieuze project Royal 20 te Luxemburg en anderzijds de aankoop van Frun® retailpark Park te Asten Oostenrijk en de lopende kapitaalsbestedingen in de projecten Montoyer 63, Treesquare en Retailpark Strassen. Hierdoor stagneerde de schuldgraad over het afgelopen jaar op 58%.
In 2016 werden € 126,2 miljoen vervallen kredieten hernieuwd bij verschillende banken, bovendien werd voor de helft van de kredieten reeds succesvol geanticipeerd op vervaldagen in 2017 (herfinancieringen werden afgesloten voor 53% van de openstaande vervaldagen in 2017). Deze kredieten werden genegotieerd aan lagere marges.
Hierdoor beschikt de vennootschap eind 2016 over € 608 miljoen beschikbare kredietlijnen met een marge van € 90 miljoen aan onbenutte beschikbare kredietlijnen voor bijkomende investeringen.
Verder werden in de loop van het laatste kwartaal een aantal rente-indekkingen verlengd voor een notioneel bedrag van €85 miljoen waardoor de rentevoet van deze indekkingen eveneens werd verlaagd.
Bijgevolg daalde de gemiddelde fundingkost van 3,38% einde 2015 naar 2,90% per jaareinde 2016.

2. Geconsolideerde kerncijfers

Kerncijfers vastgoedportefeuille (1) 31/12/2016 31/12/2015
Reële waarde vastgoedportefeuille (€ 1.000)  (2) 859 931 869 361
Reële waarde vastgoedbeleggingen inclusief participatie Retail Estates (€ 1.000)  (2) 930 689 939 786
Investeringswaarde vastgoedbeleggingen (€ 1.000)  (3) 876 747 886 390
Huurrendement obv reële waarde (4) (5) 6,78% 6,88%
Huurrendement obv investeringswaarde waarde (4) (5) 6,65% 6,75%
Bezettingsgraad (5) (6) 96,77% 95,80%
Gemiddelde looptijd huurcontracten (jaar) 4,37 4,84
  1. De vastgoedportefeuille omvat zowel de gebouwen in exploitatie, de projectontwikkelingen, de gebouwen bestemd voor verkoop als de gebouwen voorgesteld onder financiële leasing onder IFRS.
  2. Reële waarde ('fair value'): de investeringswaarde zoals bepaald door een onafhankelijke vastgoeddeskundige en waarvan de mutatiekosten zijn afgetrokken. De reële waarde is de boekwaarde onder IFRS. De reële waarde van Retail Estates werd bepaald op basis van de beurskoers op 31/12/2016.
  3. De investeringswaarde is de waarde zoals bepaald door een onafhankelijke vastgoeddeskundige en waarvan de mutatiekosten nog niet zijn afgetrokken.
  4. Reële waarde en investeringswaarde geschat door de vastgoedexperten Cushman & Wakefield en Stadim (BeLux), SPG Innercity (Zwitserland) en BAR (Oostenrijk).
  5. Voor de berekening van het huurrendement en de bezettingsgraad komen enkel de gebouwen in exploitatie in aanmerking, exclusief de projecten en de activa bestemd voor verkoop.
  6. De bezettingsgraad werd berekend op basis van de geschatte huurwaarde.

De geconsolideerde directe vastgoedportefeuille van Leasinvest Real Estate eind 2016 omvat 33 sites (inclusief activa bestemd voor verkoop & de projectontwikkelingen) met een totale verhuurbare oppervlakte van 449.885 m². De vastgoedportefeuille is geografisch gespreid over: het Groothertogdom Luxemburg (49% van de portefeuille), België (42%), Zwitserland (5%) en Oostenrijk (4%).

De reële waarde van de vastgoedportefeuille bedraagt € 859,93 miljoen eind 2016 t.o.v. € 869,36 miljoen eind december 2015. Deze daling wordt verklaard door de verkoop van het opgeleverde project Royal 20 in Luxemburg (boekwaarde 31/12/2015 € 50,75 miljoen) en van het gebouw Mechelen Zeutestraat (boekwaarde 31/12/2015 € 4,39 miljoen) enerzijds, en door de acquisitie van het Oostenrijkse Frun® retailpark Asten voor € 37,1 miljoen anderzijds.

Na deze gerealiseerde transacties bedraagt het aandeel retail van de vastgoedportefeuille 48% (2015: 42,2%), kantoren 37% (2015: 42,1%) en logistiek 15% (2015: 15,7%).

De globale directe en indirecte vastgoedportefeuille (inclusief de participatie in GVV Retail Estates NV) bedraagt per einde 2016 een fair value ten belope van € 930,7 miljoen.

Per jaareinde 2016 werden drie logistieke panden (Heesterveldweg in Tongeren, Nijverheidsstraat in Wommelgem en Canal Logistics fase 1 nabij Brussel) geclassificeerd van vastgoedbeleggingen naar activa bestemd voor verkoop in overeenstemming met de gangbare rapporteringsstandaard IFRS 5.

Het huurrendement van het vastgoedpatrimonium in exploitatie o.b.v. de reële waarde bedraagt 6,78% (tegenover 6,88% eind 2015), en o.b.v. de investeringswaarde 6,65% (tegenover 6,75% eind 2015).

Kerncijfers Balans 31/12/2016 31/12/2015
Netto actief aandeel groep (€ 1.000) 356 407 362 405
Netto actief aandeel groep per aandeel[7] 72,2 73,4
Netto actief aandeel groep per aandeel obv inv. waarde 75,6 76,9
Netto actief aandeel groep per aandeel EPRA* 82,0 81,3
Totaal activa (€ 1.000) 988 441 976 302
Financiële schuld 541 064 532 249
Financiële schuldgraad (conform wettelijke regelgeving GVV) 58,05% 58,03%
Gemiddelde looptijd kredietlijnen (jaar) 3,94 2,96
Gemiddelde kost van de schuld*  2,90% 3,38%
Gemiddelde looptijd afdekkingen (jaar) 6,30 6,58

Kerncijfers Resultatenrekening 31/12/2016 31/12/2015
Huurinkomsten (€ 1.000) 56 647 50 455
Netto huurresultaat per aandeel 11.48 10,22
EPRA Winst (€ 1.000) (1)* 27 875 25 564
EPRA Winst per aandeel* 5.65 5,18
Netto resultaat aandeel groep (€ 1.000) 31 118 30 618
Netto resultaat aandeel groep per aandeel 6,30 6,20
Globaal resultaat aandeel groep (€ 1.000) (2) 18 126 48 901
Globaal resultaat aandeel groep per aandeel 3,67 9,90
  1. Het EPRA Winst, voorheen netto courant resultaat, bestaat uit het netto resultaat met uitsluiting van het portefeuilleresultaat* en de variaties in reële waarde van de niet effectieve rente-indekkingen.
  2. Globaal resultaat = comprehensive result

Het netto resultaat, aandeel groep bedraagt € 31,12 miljoen eind 2016 t.o.v. € 30,62 miljoen eind 2015. In termen van netto resultaat per aandeel* geeft deze verhouding € 6,30 einde 2016 tegenover € 6,20 eind 2015 (+2%).

De huurinkomsten zijn significant toegenomen tot € 56,6 miljoen (+ € 6,1 miljoen) vnl. als gevolg van de acquisitie van Tour & Taxis Koninklijk Pakhuis eind 2015. Anderzijds zijn de vastgoedkosten ten laste van de eigenaar gestegen tot € 9,4 miljoen (+ € 1,3 miljoen) door hogere technische en commerciële kosten op de toegenomen portefeuille en niet-recupereerbare onroerende voorheffing en leegstandsbelasting ingevolge de tijdelijke leegstand in de herontwikkelde gebouwen.

Het resultaat op de portefeuille* bedraagt € 2,6 miljoen eind 2016 (2015: € 9,9 miljoen, inclusief een meerwaarde van € 4,1 miljoen op de Zwitserse portefeuille als gevolg van de opwaardering van de Zwitserse frank), dankzij € 3,1 miljoen gerealiseerde meerwaarde op de verkoop van Royal 20 in Luxemburg en van Zeutestraat in Mechelen,en de variatie in reële waarde op de rest van de portefeuille blijft beperkt tot -€ 0,5 miljoen.

Het financieel resultaat evolueert van -€ 17,1 miljoen eind 2015 (waarvan -€ 4,09 miljoen negatieve waardeschommeling op de bestaande cross-currency indekkingen EUR/CHF) naar - € 10,2 miljoen over 2016.

Het globaal resultaat aandeel groep[8] * is gedaald van € 48,9 miljoen naar € 18,1 miljoen als gevolg van de variaties in het effectief deel van de reële waarde van de toegelaten indekkingsinstrumenten ten belope van - € 10,3 miljoen (t.o.v. € 3 miljoen eind 2015) en anderzijds de variatie in de reële waarde van de financiële vaste activa beschikbaar voor verkoop ten belope van - € 3,2 miljoen (t.o.v. € 14,9 miljoen eind 2015).

De EPRA Winst* (voorheen netto courant resultaat) eind 2016 bedraagt € 27,9 miljoen (hetzij € 5,65 per aandeel), in vergelijking met € 25,6 miljoen (hetzij € 5,18 per aandeel) eind 2015.

EPRA PRESTATIE MAATSTAVEN* 31/12/2016 31/12/2015
EPRA Winst (in € per aandeel) (1) 5.65 5,18
EPRA NAW (in € per aandeel) (2) 82.0 81,2
EPRA NNNAW (in € per aandeel) (3) 72.2 73.4
EPRA Netto Initieel Rendement (in %) (4) 5,82% 6,06%
EPRA Aangepast Netto Initieel Rendement (in %) (5) 5,86% 6,10%
EPRA Leegstand (in %) (6) 2,87% 4,05%
EPRA Kostratio (incl. directe leegstandkosten)(in %) (7) 26,85% 24,26%
EPRA Kostratio (excl. directe leegstandkosten)(in %) (7) 24,95% 22,51%

       

  1. De EPRA Winst, voorheen netto courant resultaat, bestaat uit het netto resultaat met uitsluiting van het portefeuilleresultaat* en de variaties in reële waarde van de niet effectieve rente-indekkingen.
  2. EPRA Netto Actief Waarde (NAW) bestaat uit de aangepaste Netto Actief Waarde, met uitsluiting van bepaalde elementen die niet kaderen in een financieel model van vastgoedinvesteringen op lange termijn; zie ook www.epra.com.
  3. EPRA NNNAW (triple Netto Actief Waarde): bestaat uit EPRA NAW, aangepast om rekening te houden met de reële waarde van de financiële instrumenten, de schulden en de uitgestelde belastingen; zie ook www.epra.com.
  4. EPRA Netto Initieel Rendement bevat de geannualiseerde bruto huurinkomsten op basis van de lopende huren op afsluitingsdatum van de jaarrekeningen, met uitsluiting van de vastgoedkosten, gedeeld door de marktwaarde van de portefeuille, verhoogd met de geschatte mutatierechten en - kosten bij hypothetische vervreemding van vastgoedbeleggingen zie ook www.epra.com.
  5. EPRA Aangepast Netto Initieel Rendement voert een correctie uit op de EPRA Netto Initieel Rendement met betrekking tot het teneinde lopen van de toegekende gratuïteiten en andere huurvoordelen zie ook www.epra.com.
  6. EPRA Leegstand wordt berekend op basis van de Geschatte Huurwaarde (GHW) van leegstaande oppervlakte gedeeld door de GHW van de totale portefeuille zie ook www.epra.com.
  7. EPRA Kostratio bestaat uit de verhouding van de operationele en algemene kosten t.o.v. de bruto huurinkomsten (inclusief en exclusief directe leegstandskosten) zie ook www.epra.com.

3. Vooruitzichten boekjaar 2017

Na de uitzonderlijk goede resultaten van 2016 verwacht de vennootschap voor 2017 een EPRA Winst in lijn met de daaraan voorafgaande jaren. Bijgevolg verwacht de vennootschap het dividend over 2017 op hetzelfde niveau te behouden.

4. Financiële overzichten

4.1 Geconsolideerde P&L

Geconsolideerde staat van gerealiseerde en niet gerealiseerde resultaten (in 1.000 €) 31/12/2016   31/12/2015
(+) Huurinkomsten 56.647 50.455
(+) Terugneming overgedragen en verdisconteerde huren 0 0
(+/-) Met verhuur verbonden kosten -179 -42
NETTO HUURRESULTAAT 56.468 50.413
(+) Recuperatie van vastgoedkosten 73 108
(+) Recuperatie van huurlasten en belastingen normaal gedragen 5.482 3.579
  door de huurders op verhuurde gebouwen    
(-) Kosten van de huurders en gedragen door de eigenaar op huurschade en 0 0
  wederinstaatstelling op het einde van de huur    
(-) Huurlasten en belastingen normaal gedragen door de huurders -5.482 -3.579
  op verhuurde gebouwen    
(+/-) Andere met verhuur verbonden inkomsten en uitgaven -2.554 -2.131
VASTGOEDRESULTAAT 53.987 48.390
(-) Technische kosten -2.050 -1.563
(-) Commerciële kosten -1.059 -781
(-) Kosten en taksen van niet verhuurde goederen -1.080 -885
(-) Beheerskosten vastgoed -4.533 -4.187
(-) Andere vastgoedkosten -716 -771
VASTGOEDKOSTEN -9.438 -8.187
OPERATIONEEL VASTGOEDRESULTAAT 44.549 40.203
(-) Algemene kosten van de vennootschap -3.220 -1.754
(+/-) Andere operationele kosten en opbrengsten 1 -169
OPERATIONEEL RESULTAAT VOOR HET PORTEFEUILLE RESULTAAT 41.330 38.280
(+/-) Resultaat verkoop vastgoedbeleggingen 3.093 329
(+/-) Variaties in de reële waarde van vastgoedbeleggingen -528 9.549
OPERATIONEEL RESULTAAT 43.895 48.158
(+) Financiële inkomsten 3.993 2.327
(-) Netto intrestkosten -13.400 -13.082
(-) Andere financiële kosten -1.459 -1.490
(+/-) Variaties in de reële waarde van financiële activa en passiva 678 -4.824
FINANCIEEL RESULTAAT -10.188 -17.069
RESULTAAT VOOR BELASTINGEN 33.707 31.089
(+/-) Vennootschapsbelasting -1.981 -468
(+/-) Exittaks -608 -3
BELASTINGEN -2.589 -471
NETTO RESULTAAT 31.118 30.618

Toelichting P&L

De huurinkomsten zijn dankzij de volledige jaarimpact van het eind 2015 verworven T&T Koninklijk Pakhuis en het opnieuw volledig verhuurd kantoorgebouw Monnet (Luxemburg) en het verworven Frun® retailpark Asten (Oostenrijk) in november 2016, toegenomen tot het hoogste niveau ooit en bedragen eind 2016 € 56,65 miljoen in vergelijking met € 50,5 miljoen eind december 2015 (toename 12%). Bij gelijkblijvende portefeuille 'like-for-like'* blijven de huurinkomsten stabiel (toename met 1% of € 0,49 miljoen in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar, excl. ontvangen huurgaranties en huurkortingen).

De bruto huurrendementen zijn licht gedaald in vergelijking met eind 2015 en bedragen 6,78% (6,88% eind 2015) op basis van de reële waarde en 6,65% (6,75% eind 2015) op basis van de investeringswaarde.

De bezettingsgraad[9] bedraagt 96,8% (eind 2015: 95,8%). De toename over het lopende boekjaar wordt verklaard door gerealiseerde verhuringen in verschillende gebouwen (o.a. het gebouw Monnet dat na renovatie in 2015 progressief volledig werd herverhuurd).

De reële waarde[10] van de directe vastgoedportefeuille is licht gedaald en bedraagt € 859,93 miljoen eind 2016 t.o.v.
€ 869,36 miljoen eind december 2015, wat in hoofdzaak wordt verklaard door de gerealiseerde verkoop van het opgeleverde gebouw Royal 20 (boekwaarde 31/12/2015 € 50,75 miljoen) en van het logistieke gebouw Mechelen Zeutestraat (boekwaa rde 31/12/2015 € 4,39 miljoen), en de herinvestering van deze middelen in de aankoop van Frun® Retailpark te Asten in Oostenrijk (op 31/12/2016 gewaardeerd aan een reële waarde van € 37,36 miljoen).

De vastgoedkosten zijn in lijn met de aangroei van de vastgoedportefeuille licht toegenomen van - € 8,18 miljoen eind december 2015 naar - € 9,44 miljoen, voornamelijk door hogere technische en commerciële kosten en toegenomen beheersvergoedingen in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar (relatieve toename 15,4%).

Het resultaat op de verkoop van de vastgoedbeleggingen eind december 2016 bedraagt € 3,09 miljoen (in vergelijking met € 0,33 miljoen eind 2015) dankzij een gerealiseerde meerwaarde van € 3,08 miljoen op de verkoop van de panden Royal20 en Zeutestraat Mechelen.

De variatie in reële waarde van de vastgoedbeleggingen eind 2016 bedraagt - € 0,53 miljoen in vergelijking met een positieve waardeschommeling van € 9,55 miljoen eind 2015. Hierbij dient vermeld dat dit portefeuilleresultaat in 2015 gevoelig beïnvloed werd door een tussentijdse niet-gerealiseerde meerwaarde op de Luxemburgse projecten Royal 20 en Monnet in functie van hun percentage of completion (€ 12,21 miljoen per 31/12/2015) enerzijds, en een positieve impact van de koersstijging van de Zwitserse Frank op de waardering van de Zwitserse panden in de portefeuille (€ 4,3 miljoen) anderzijds. Tegenover de waardetoename van de Zwitserse panden stond vorig jaar een evenredige stijging (- € 4,09 miljoen) van de reële waarde van de financiële instrumenten ter afdekking van het wisselkoersrisico waardoor deze waardestijging bijna volledig werd tenietgedaan in de financiële resultaten op 31/12/2015.

Het financieel resultaat bedraagt - € 10,2 miljoen eind 2016 in vergelijking met - € 17,01 miljoen voor het vorig boekjaar.
De financiële inkomsten bedragen € 4,0 miljoen en worden in belangrijke mate beïnvloed door de recuperatie van de in 2015 ingehouden roerende voorheffing op het dividend op de aandelen Retail Estates die door Leasinvest Real Estate worden aangehouden en waarbij Leasinvest Real Estate geniet van de door het Grondwettelijk Hof herbevestigde moeder-dochter vrijstelling.
De intrestkosten zijn over het boekjaar 2016 met € 318 duizend gestegen van - € 13,1 miljoen tot - € 13,4 miljoen. De gemiddelde financieringskost daalde hiermee van 3,38% eind 2015 naar 2,90% (inclusief reserveringskosten op de ongebruikte kredietlijnen van 0,25%, opgenomen in de overige bankkosten ten belope van - € 1,5 miljoen) per eind 2016.
De variaties in de reële waarde van de financiële activa en passiva zijn geëvolueerd van - € 4,82 miljoen eind december 2015 naar + € 0,68 miljoen vnl. als gevolg van de gestabiliseerde wisselkoers Euro - Zwitserse Frank.

De EPRA Winst (voorheen netto courant resultaat)*[11] eind 2016 bedraagt € 27,87 miljoen (hetzij € 5,65 per aandeel), in vergelijking met € 25,56 miljoen (hetzij € 5,18 per aandeel) eind 2015. Deze toename is vnl. het gevolg van een hoger netto resultaat en beperkte waardeschommelingen op de reële waarde van de vastgoedportefeuille (IAS 40) en de reële waarde van de niet effectieve indekkingsinstrumenten en bijgevolg over P&L worden verrekend.

De vennootschapsbelasting is toegenomen van -€ 0,47 miljoen tot -€ 2,59 miljoen als gevolg van het aanhouden van de overgenomen vennootschap Tour & Taxis Koninklijk Pakhuis NV, die intussen gefuseerd werd met Leasinvest Real Estate en een bijkomende provisie voor de in 2017 verschuldigde exittaks naar aanleiding van deze fusie ten belope van € 0,61 miljoen.

Het netto resultaat over het boekjaar bedraagt € 31,12 miljoen t.o.v. € 30,62 miljoen eind 2015. In termen van nettoresultaat per aandeel geeft dit resultaat een verhouding van € 6,30 per aandeel op eind 2016, tegenover € 6,20 eind 2015.

4.2 Geconsolideerde Balans

ACTIVA (in 1.000 euro) 31/12/2016 31/12/2015
     
I. VASTE ACTIVA 896.179 954.243
Immateriële vaste activa 4 10
Vastgoedbeleggingen 787.065 847.069
Andere materiële vaste activa 1.250 1.163
Financiële vaste activa 89.960 88.101
Vorderingen financiële leasing 17.900 17.900

II. VLOTTENDE ACTIVA 92.261 22.059
     
Activa bestemd voor verkoop 54.966 4.392
Financiële vlottende activa 0 0
     
Handelsvorderingen 12.085 7.967
     
Belastingsvorderingen en andere vlottende activa 3.264 2.885
Kas en kasequivalenten 20.768 4.531
Overlopende rekeningen 1.178 2.284
TOTAAL ACTIVA 988.441 976.302



PASSIVA (in 1.000 euro) 31/12/2016 31/12/2015
     
TOTAAL EIGEN VERMOGEN 356.407 362.410
I. EIGEN VERMOGEN TOEWIJSBAAR AAN DE 356.407 362.405
AANDEELHOUDERS VAN DE MOEDERVENNOOTSCHAP    
Kapitaal 54.315 54.315
Uitgiftepremies 121.091 121.091
Inkoop eigen aandelen -293 -293
Reserves 150.168 156.666
Wisselkoersverschillen 8 8
Nettoresultaat van het boekjaar 31.118 30.618
II. MINDERHEIDSBELANGEN 0 5
     
VERPLICHTINGEN 632.033 613.892
I. LANGLOPENDE VERPLICHTINGEN 444.362 395.948
Voorzieningen - andere 11 9
Langlopende financiële schulden 394.615 355.722
- Kredietinstellingen 297.395 258.538
- Andere 97.220 97.184
Andere langlopende financiële verplichtingen 49.736 40.217
Andere langlopende verplichtingen    
     
II. KORTLOPENDE VERPLICHTINGEN 187.671 217.944
Voorzieningen    
Kortlopende financiële schulden 146.856 176.887
- Kredietinstellingen 0 89.191
- Andere 146.856 87.696
     
Handelsschulden en andere kortlopende schulden 28.985 24.810
- Exit taks 12.907 12.299
- Andere 16.078 12.511
Andere kortlopende verplichtingen 2.361 8.200
Overlopende rekeningen 9.469 8.047
TOTAAL EIGEN VERMOGEN EN VERPLICHTINGEN 988.441 976.302
     
Schuldgraad (conform wettelijke regelgeving GVV) 58,05% 58,03%


Toelichting Balans

Op het einde van het boekjaar 2016 bedraagt het eigen vermogen, aandeel groep (gebaseerd op de reële waarde van de vastgoedbeleggingen) € 356,41 miljoen (jaareinde 2015 € 362,41 miljoen). Het netto actief per aandeel excl. de invloed van de reële waarde aanpassingen op financiële instrumenten (EPRA)* bedraagt € 82,0 eind 2016 in vergelijking met € 81,3 eind 2015.

De variaties in de reële waarde van de financiële activa en passiva (IAS 39) die in het eigen vermogen worden verwerkt zijn gedaald met - € 10,3 miljoen als gevolg van de gedaalde swapcurve in de loop van het afgelopen boekjaar. De negatieve marktwaarde van de indekkingsinstrumenten die in het eigen vermogen worden verwerkt bedraagt eind 2016 - € 44,5 miljoen ten opzichte van - € 34,2 miljoen op het einde van het vorige boekjaar.
Eind 2016 bedraagt de intrinsieke waarde per aandeel € 72,2 (31/12/15: € 73,4). De EPRA NAW daarentegen bedraagt
€ 82,0 (2015: € 81,3) en de slotkoers van het aandeel van Leasinvest Real Estate op 31 december 2016 bedroeg € 105,5 hetzij een premie van 29%.

Einde 2016 bedraagt de schuldgraad na de gerealiseerde verkopen van het gebouw Royal 20 en Zeutestraat Mechelen en na de aankoop van Frun® retailpark te Asten Oostenrijk 58,0% (idem einde 2015), en dit na betaling van € 23,2 miljoen dividend over het afgelopen boekjaar. Er blijven € 20,7 miljoen beschikbare liquide middelen op de balans per 31 december 2016 gezien het in voege zetten van een extra krediet op afsluitdatum; deze middelen laten intrinsiek een verdere afbouw van de schuldgraad toe tot 57,0%.
Dit betekent dat de nominale financiële schulden opgenomen in de balans per 31/12/2016 licht zijn toegenomen tot € 541,1 miljoen ten opzichte van € 532,2 miljoen op het einde van het vorige boekjaar.

5. Alternatieve Prestatie Maatstaven (APM)

Zoals gebruikelijk binnen de sector van de Gereglementeerde Vastgoedvennootschappen hanteert Leasinvest Real Estate in de presentatie van de financiële resultaten een aantal Alternatieve Prestatie Maatstaven (APM's) in overeenstemming met de richtlijnen van de Europese Autoriteit van de Financiële Markten (ESMA; European Securities and Markets Authority) van 5 oktober 2015. Een aantal van deze APM's worden aanbevolen door de Europese Vereniging van Beursgenoteerde Vastgoedvennootschappen (EPRA; European Public Real Estate Association), andere APM's worden als gangbaar beschouwd binnen de sector teneinde een beter inzicht te verschaffen in de gerapporteerde financiële resultaten en prestaties.
De APM's in dit persbericht zijn aangeduid met een asterisk (*), we vermelden hierbij dat noch de prestatie-indicatoren die bij IFRS-regels of bij wet zijn bepaald, noch de indicatoren die niet gebaseerd zijn op rubrieken uit de resultatenrekening of de balans, als APM's worden beschouwd.

In overleg met de sector werd beslist de APM 'netto courant resultaat' te vervangen door 'EPRA Winst in overeenstemming met de ESMA richtlijnen.

De gedetailleerde berekeningen van de APM's opgenomen in dit persbericht worden verduidelijkt in bijlage achteraan in dit bericht.

6. Waardering van de participaties met toepassing van vermogensmutatie in de enkelvoudige jaarrekening van Leasinvest Real Estate Comm. VA

Vanaf 31 december 2016 zullen de statutaire participaties van Leasinvest Real Estate Comm. VA in Leasinvest Immo Lux SA, T&T Koninklijk Pakhuis NV, Leasinvest Services NV, Haven Invest NV en RAB Invest NV in de statutaire jaarrekening, opgesteld in overeenstemming met IFRS worden opgenomen via toepassing van de vermogensmutatiemethode conform IAS 28, en dit in plaats van waardering aan historische kostprijs. Deze wijziging van verwerkingsmethode heeft een belangrijke impact op de enkelvoudige jaarrekening, meer bepaald op het statutaire eigen vermogen, het enkelvoudig balanstotaal, de enkelvoudige schuldgraad en de berekening van artikel 617 W.Venn. Dit zal omstandig verder worden toegelicht in de statutaire jaarrekening in het jaarlijks financieel verslag 2016 op basis van vergelijkende cijfers en dit conform IAS 8.

7. Belangrijke gebeurtenissen na afsluiting van het boekjaar 2016

Er hebben zich geen belangrijke gebeurtenissen voorgedaan sedert de afsluiting van het boekjaar 2016.

8. Bestemming van het resultaat - dividenduitkering

De raad van bestuur van de statutaire zaakvoerder stelt aan de gewone algemene vergadering van aandeelhouders voor om een dividend uit te keren aan de 4.935.478 deelgerechtigde[12] aandelen van bruto € 4,90 (2015: € 4,70) en netto, vrij van roerende voorheffing van 30%, € 3,43 (2015: € 3,431).

Onder voorbehoud van goedkeuring door de gewone algemene vergadering op 15 mei 2017 zal de betaling van het dividend gebeuren tegen afgifte van coupon nr. 20 vanaf 22 mei 2017 bij de financiële instellingen Bank Delen (hoofdbetaalagent), ING Bank, Belfius Bank, BNP Paribas Fortis Bank en Bank Degroof.
De Ex-date is 18/05/2017 en de Record date is 19/05/2017.

9. Verklaring zonder voorbehoud Commissaris

De commissaris Ernst & Young Bedrijfsrevisoren, vertegenwoordigd door dhr. Pierre Vanderbeek, heeft bevestigd dat zijn controlewerkzaamheden van de geconsolideerde jaarrekening, opgemaakt in overeenstemming met de International Financial Reporting Standards zoals aanvaard binnen de Europese Unie, ten gronde zijn afgewerkt en dat deze geen betekenisvolle correcties hebben aan het licht gebracht die aan de boekhoudkundige gegevens, overgenomen uit de geconsolideerde jaarrekening, en opgenomen in dit persbericht, zouden moeten doorgevoerd worden.

10. Financiële kalender

31/03/2017           Jaarlijks financieel verslag 2016
15/05/2017           Jaarvergadering aandeelhouders
15/05/2017           Tussentijdse verklaring Q1 (31/03/2017) (incl. resultaten GAV)
18/05/2017           Ex-date
19/05/2017           Record date
22/05/2017           Betaalbaarstelling dividend
24/08/2017           Halfjaarlijks financieel verslag 2017
17/11/2017           Tussentijdse verklaring Q3 (30/09/2017)
22/02/2018           Bekendmaking jaarresultaten 2017 (31/12/2017)


11. Jaarlijks financieel verslag

Het jaarlijks financieel verslag betreffende het boekjaar 2016 in de vorm van een brochure die de jaarrekening, het jaarverslag en het verslag van de commissaris omvat, is beschikbaar vanaf 31/03/2017 (PDF online op de website) en kan op eenvoudige aanvraag worden bekomen op het volgend adres:

Leasinvest Real Estate Comm. VA
Schermersstraat 42 (administratieve zetel), 2000 Antwerpen
T +32 3 238 98 77 - F +32 3 237 52 99
E investor.relations@leasinvest.be
W www.leasinvest.be (investor relations · verslagen)

Voor meer informatie, contact:

Leasinvest Real Estate
Jean-Louis Appelmans
Chief Executive Officer
T: +32 3 238 98 77
E: jeanlouis.appelmans@leasinvest.be

Over Leasinvest Real Estate Comm.VA
Openbare Gereglementeerde Vastgoedvennootschap Leasinvest Real Estate Comm. VA investeert in hoogkwalitatieve en goedgelegen winkels en kantoren in het Groothertogdom Luxemburg, België, Zwitserland en Oostenrijk.
Op heden (inclusief de recente aankoop) bedraagt de totale reële waarde van de direct aangehouden vastgoedportefeuille van Leasinvest € 860 miljoen verdeeld over het Groothertogdom Luxemburg (49%), België (42%), Zwitserland (5%) en Oostenrijk (4%). Leasinvest is bovendien een van de grootste vastgoedinvesteerders in Luxemburg.
De totale directe portefeuille is geïnvesteerd in retail (48%), kantoren (37%) en logistiek (15%).
De GVV noteert op Euronext Brussel en heeft een marktkapitalisatie van meer dan € 510 miljoen (waarde 15/02/2017).


BIJLAGE 1: Detail van de berekeningen van de EPRA prestatie-indicatoren

EPRA Winst

EPRA Winst (€ 1 000)   31/12/2016 31/12/2015
Netto Resultaat - aandeel Groep zoals vermeld in de financiële staten   31 118 30 618
Netto Resultaat per aandeel - aandeel Groep zoals vermeld in de financiële staten (in €)   6,30 6,20
Correcties om het EPRA Winst te berekenen   -3 243 -5 054
Uit te sluiten:      
  (i) Variaties in de reële waarde van vastgoedbeleggingen en activa bestemd voor verkoop   528 -9 549
  (ii) Resultaat op de verkoop van vastgoedbeleggingen   -3093 -329
  (vi) Variaties in de reële waarde van financiële instrumenten   -678 4 824
EPRA Winst   27 875 25 564
Aantal deelgerechtigde[13] aandelen in het resultaat van de periode   4 935 478 4 935 478
EPRA Winst per aandeel (in €)   5,65 5,18

EPRA NAW

EPRA NAW (€ 1 000)   31/12/2016 31/12/2015
NAW volgens de financiële staten   356 407 362 405
NAW per aandeel volgens de financiële staten (in €)   72,16 73,38
Uit te sluiten      
  (i) Reële waarde van de financiële instrumenten   48 152 38 621
EPRA NAW   404 559 401 026
Aantal deelgerechtigde aandelen in het resultaat van de periode   4 935 478 4 935 478
EPRA NAW per aandeel (in €)   82,0 81,3

EPRA Triple Netto Actief Waarde

EPRA Triple Netto Actief Waarde (€ 1 000)   31/12/2016 31/12/2015
EPRA NAW   404 559 401 026
Correcties:      
  (i) Reële waarde van de financiële instrumenten   -48 152 -38 621
EPRA NNNAW   356 407 362 405,00
Aantal deelgerechtigde aandelen in het resultaat van de periode   4 935 478 4 935 478
EPRA NNNAW per aandeel (in €)   72,2 73,4


EPRA NIR & EPRA Aangepast NIR

EPRA Netto Initieel Rendement (NIR) en Aangepast Netto Initieel Rendement (aangepast NIR) (€ 1 000)   31/12/2016 31/12/2015
Vastgoedbeleggingen en activa bestemd voor verkoop   859 931 869 361
Uit te sluiten:      
  Activa bestemd voor verkoop   -54 967 -4 392
  Projectontwikkeling   -30 663 -62 020
Vastgoed beschikbaar voor verhuur   774 301 802 949
Impact RW van geschatte mutatierechten en-kosten bij vervreemding van vastgoedbeleggingen     444 -332
Geschatte mutatierechten en - kosten bij hypothetische vervreemding van vastgoedbeleggingen   9 167 8 723
Waarde vrij op naam van het vastgoed beschikbaar voor verhuur B 783 468 811 672
Geannualiseerde bruto huurinkomsten   56 540 58 710
Vastgoedkosten   -10 933 -9 537
Geannualiseerde netto huurinkomsten A 45 607 49 173
Gratuïteiten eindigend binnen 12 maanden en ander huurvoordelen     317   313
Geannualiseerde en gecorrigeerde netto huurinkomsten C 45 924 49 486
EPRA NIR A/B 5,82% 6,06%
EPRA Aangepast NIR C/B 5,86% 6,10%

EPRA Huurleegstand 2016

EPRA Huurleegstand (€ 1 000)   31/12/2016
     Kantoren  Logistiek Retail Totaal
Huuroppervlaktes (in m²)     110 897  162 011 176 977 449 885
Geschatte Huurwaarde van de leegstaande oppervlaktes  A   1,24   0,17   0,22   1,63
Geschatte Huurwaarde van de totale portefeuille  B   19,34   9,38   28,15   56,87
EPRA Huurleegstand A/B 6,41% 1,81% 0,78% 2,87%

EPRA Huurleegstand 2015

EPRA Huurleegstand (€ 1 000)   31/12/2015  
     Kantoren